SAGA HJALLASTEFNUNNAR

Hugmyndafræði Hjallastefnunnar er hugarfóstur einnar konu frá Hólsfjöllum; frjáls anda sem engan órétt þoldi, og hafði eldmóð brautryðjandans sem trúði því að “það væri ráð við öllu nema ráðaleysi”. Konan er Margrét Pála Ólafsdóttir, sem tók við leikskólanum Steinahlíð í Reykjavík árið 1981 eftir að hafa lokið námi við Fósturskóla Íslands. Til að öll börn fengju notið sín í skóladeginum, þ.e. að þau fengju öll jafna athygli og tækifæri miðað við persónuleika, gáfur, hæfileika og þroska, þá sá Margrét fljótt að það þyrftu að verða breytingar og skýrari nálgun í uppeldisstarfinu. Stefnan þróaðist næstu árin, þar sem margt var prófað, sumt var tekið inn í stefnuna, en öðru sleppt. Þegar Margrét Pála tók svo við nýjum leikskóla í Hafnarfirði, árið 1989, þá var nýja leikskólalíkanið komið á þann stað að það var orðið brúklegt áhald sem notað var við skólann. Skólinn fékk nafnið Hjalli, og hinir nýju starfshættir helguðust m.a. af opnum, náttúrulegum efniviði, eða “leikfangaleysi” eins og hann var gjarnan kallaður með neikvæðum formerkjum, skýrar hópaskiptingar barnanna með hópstýrum/-stjórum og síðast en ekki síst kynjaskiptingunni.
Ekki leið þó langur tími frá opnun skólans, þar til mikil og neikvæð fjölmiðlaumfjöllun hófst, ásamt harðri gagnrýni frá fagfólki, jafnt á uppeldis- og á jafnréttisviðinu. Háværar deilur milli Hjalla og Hafnarfjarðarbæjar um starfshætti leikskólans, fjármál, stjórnun og nánast allt sem laut að leikskólanum og Margréti Pálu sjálfri, fylgdu svo í kjölfarið. Ítrekað var ráðist að kynhneigð Margrétar Pálu, bæði á fundum og í fjölmiðlum, en hún var fyrsti kennari til að koma úr felum á tíma þegar samkynhneigð var enn álitin vafasöm og almennt álitið að “svona fólk” ætti ekki að starfa með börnum. Starfsfólk leikskólans, ásamt leikskólafulltrúa bæjarins sagði upp störfum þar sem hvorki traust né vinnufriður var lengur fyrir hendi. Foreldrar stóðu með Hjalla og hinni nýju stefnu, og beittu bæinn miklum þrýstingi um að samþykkja hugmyndafræðilegt frelsi starfsfólksins og að lokum náðist samningur um að leikskólastjóri og starfsmannahópurinn hefði fullt frelsi um starfshætti leikskólans. Allar yfirlýsingar um kynjaskipta starfið og misbresti í stjórnun voru dregnar til baka af hálfu bæjarins, sem samþykkti enn fremur að styðja bókarskrif og koma að gerð heimildarmyndar um Hjallastefnuna.
Síðan þá hefur mikið vatn runnið til sjávar, enda er Hjallastefnan með samninga við ellefu sveitarfélög um rekstur 18 leikskóla og þriggja grunnskóla, með um 2000 börnum og starfsfólki sem telur rýflega 600. Árið 1999 var Hjallastefnan ehf stofnað til að halda utan um sjálfstæðan rekstur á leik- og grunnskólastigi, með það að markmiði að skapa Hjallastefnunni sem bestar aðstæður til þróunar skólastefnunnar. Samhliða því að auka fjölbreytni í skólastarfi var fyrirtækinu ætlað að valdefla konur og kvennastörf með jafnrétti að leiðarljósi. 
Hjallastefnan er frumkvöðull í rekstri og þróun menntafélags, en ávallt er leitast við að finna jafnvægi milli þess að setja miðlægar kröfur og þess að hver skóli haldi sjálfstæði sínu til að skapa og virða menningu samfélagsins sem skólinn sprettur upp úr. Sem jafnréttisfélag hefur Hjallastefnan barist fyrir því að allir skólar njóti jafnræðis varðandi opinber fjárframlög þannig að allir foreldrar fái notið valfrelsis þegar kemur að uppeldi og menntun barna sinna, óháð fjárhagsstöðu og öðrum þáttum.